Hakkari’nin takriben 450 yıllık öz yerlisi, Öğretmen emeklisi, Yurt dışında iki defa böbrek nakli olmuş ağır özürlü bir vatandaşım. Orta Asyadan gelip Çukurca’ya bağlı Uzundere (Ertuş) köyüne yerleşmişiz. Rus ve Batılı arkeologların Orta Asyada yaptıkları kazılarda iki tane ertuş isminde şehir kalıntıları bulmuşlar…
Ertuş Köyünden ikiye ayrılmışız. Bir kısmı Kuzey Irak’ın bahdinan bölgesine yerleşmiş Koçer (Göçebe) ismini almışlar. Diğerleri Hakkari-Van-Şırnak bölgelerine yerleşmişler. Berivan-Gravi-mamhuran-Gevdan-Jerki-Halilan-Ğavıştan-Şidan-Şerefan-Zetvan ve Ezdinan aşiretlerinden ibarettirler.
Babam Irak’tan din öğrenimini almış ilk izaceli(Diplomalı) din görevlisi idi. Dağgöl mahallesi Camisinde müezzinlik görevindeydi. 1 kız 7 erkek 8 kardeş ben 4. Sırada 1948 doğumluyum.
Çok fakirdik, okula yalın ayak üzerinden tek fistanla toprak 2 odalı bir eve daha sonra Şehit Selahattin ismi verilen okula başladım. Bulabildiğim kağıtları Annem ikiye katlar ortasını çuvaldızla diker defter olarak kullanırdım.
5. Sınıf bitiminde 6 yıllık orta ve liseye başladım. Artık çalışıyordum. Dağlarda pancar getirmeler, umuzumda iki ucu yirmişer kiloluk teneke bağlı suyun kanlı bulaktan kahveye taşımanın seferi, bir damın kardan kürelenmesi bedeli ve hamal olarak bir parça eşyamın taşınması karşılığında onar kuruş ücret alıyordum.
Bu ücretler okul harçlığım ve ev bütçesine katkısı nedeni ile büyük anlam taşiyordu. Ayrıca 1966-1967-1968-1969 yıllarında Akşam, Babaalide Sabah, Günaydın, Adalet Gazetelerin Hakkari Muhabirliğini yaptım. Çetin ALTAN’ın yazılarını zevkle okuyordum. Sol görüşlü olmamın etkisi çok olmuştur.
Türkiyede Adalet, Eşitlik her yere yol, okul, Hastane, Su, Telefon hizmetlerinin götürülmesi… Hazine topraklarının ağalardan alınıp işleyenlere verilmesi gibi konuları savunurduk. Terör, bölücük faaliyetimiz yoktu ve olmayacaktır.
Yinede bize Moskuf çocukları, koministler damgası vuruyorlardı. Bu arada Hakkari Emek Spor Kulübünü kurdum. Kulüp bünyesinde Futbol, Atletizm, Dağcılık ve Voleybolda faaliyetler gösterdik. Hakkari Gücü spor kulübü ve Jandarma spor kulübü ile futbol müsabakaları yapardık. Sahalarımız ordu evinin ve yapılmakta olan öğretmen evinin yeriydi.
Jandarma futbol takımı ile her oyun kavga ile biterdi. Jandarma yenilince seyircileri bize hücum ederlerdi. Bizler kaçardık. Şevket isimli bir futbolcumuz yumrukla karşılık verirdi. Şevketi pataklarlardı. O zaman komutan yetişir Şevket’i kızgın seyircilerin elinden kurtarırdı.
Atletizm de ilk defa Atatürk kır koşusunu düzenledik. Depinden Atatürk’ün Anıtı bulunduğu yere atletlerimiz Mustafa DEMİRALP, Aziz ÖZTÜRK ve Kamil GEZER başladıkları tempo ile koşuyu bitirdiler. Dağcılıkta Sümbül, Karadağ, Cilo ve Sat Dağlarına Bizzat tırmandım.
Ben Nazmi TİMUR ve Nihat TURGUT kayseri Tekir yaylasında kampa katıldık. Develi sırtından tırmanıp şeytan deresinden indik. Zirve defterini imzaladıktan sonra zirvede çay yapıp içtik. Bu resmimiz tüm gazetelerin spor sayfalarına yayımlandı ve Türkiye’de yankı yaptı.
Zirai ve sıtma (Dedete) mücadelesinde işçi olarak merkez ve beş ilçemizin hemen hemen tüm köylerimizde çalıştım. Liseden, Mezun olacağım bir aylık imtahanlar sürecinde orman idaresinde tanesi iki kuruştan briket döktüm. Kazandığım ücretle İzmir’de imtahana gittim. İyi puan almıştım.
Ancak okumaya gidemedim, Üniversiteli olamadım. Van kız ilköğretmen okulunun fark derslerini vererek Nevşehir ilinin Derin koyu İlçesinin Yazıhüyük köyünde Sınıf öğretmeni olarak çalıştım. Hakkari’de tek öğretmen olarak devam ettim.
Yolu, Suyu , Sağlık Kuruluş, Elektriği, ve Telefonu olmayan asrın tüm nimetlerinden mahrum 8-10 saat yaya gidilebilen köylerimizde 5 sınıfı birden okutarak akşamları da yetişkinlere okuma-yazma öğreterek çalıştım. Okullar başlamadan önce köyde dolaşır çocuklarla konuşup bilgi alıp okul çağı deyip okula kaydederdim.
Mezun ettiğim bazı çocukları nufüsta kayıtları olmadığı gibi , Anne Babalarının resmi Nikahları dahi yoktu. Amacım çocukların okuma yazma öğrenmeleriydi... Anılan tarihlerde din bilgisinden yoksun olan bazı kişiler gelip imamlık yapıyorlardı.
Resmi sıfatları olmayan ve köylerden geçimlerini sağlayan bu bazı kişiler çocukların bilhassa kız çocukların okula gelmelerine engel oluyorlardı. Birisini tokatlayarak dövdüm. Bu hareketim yörede yankı yaptı ve o tür imamlar artık okullara karışmadılar.
İstifa ettim Sat İnşaat Şirketini kurdum ve taşeron ve müteaitlik yaptım. Van T.C.K 11. Bölge ve Y.S.E 14. Bölge Müdürlükleri yöremize yönelik işler aldım.
Yollar, sitabilizeler, Köprü, Menfez, Dalo, Kutu ve Kemen menfezler yaptım. İran-Irak sınırlarımız boyunca okul Sağlık ocakları lojman, Uludere, Peytüşşebap, Şemdinli,Yüksekova (Yüksekova ilk Devlet Hastensi), Çukurca tüm sınır boylarındaki yerleşim yerlerinin içme-sulama suları, Çığlı, Uzundere, Pirinç eken, Çağlayan, Çoban Pınarı jandama Karakolu,
Derecik, Kayalar, Helane, Konur, Karakoç, Samanlı, Tek evler, Orta bağ, Yemişli, Işık veren, Taşdelen, Başkale kuş dağı ve Büğrüpek ile Esenderede yukarıda belirttiğim işleri yaptım. Türkiye İşçi Partisini Hakkari’de kurup Başkanlığını yaptım.
İstanbul Çemberli taşta Piyer Lotti caddesindeki bir binanın içinde bulunan parti merkezinde Genel Başkan Behice BURAN, Nihat SARGIN ve diğer partililerle iki defa toplantı yaptık. Millet vekili adayımız Erol ALTAY’lı ile 1980 sıkı yönetimi sonraki ilk seçime girdik kayda değer oy aldık. Bu nedenlerle yöremiz hakkında az çok bilgi sahibiyim.
Hakkari Belediyesinin varlığından görevlerinden yıllarca haberdar değildik. Bazı yıllar Belediye seçimi için oy kullanacaklar köy-yaylalarda işlerinde bulunurlardı.
Hakkari Merkezi boş kalırdı. Seçim memurları yanlarına alıp yaylaya götürür reis seçimleri için sandığa oy atmalarını rica ederlerdi.
Daha sonra partili başkan adayları yarışları ile halk belediyenin varlığının farkına vardılar. Seçilen başkanlar gerçekten bazı hizmetler yaptılar. İlimizin belediye Başkanlığına kayyum olarak Vali yardımcısı Cüneyt EPÇİM atandılar.
Herkesin şunu çok iyi bilmelerini isterim. Kurulması elzem olan tüm mukaddesattım üzerine yemin ederim… Sn. Başkan EPÇİM’e iltifat etmeyeceğim. Kendilerinin böyle bir şeye ihtiyaçları olmadığı gibi bende o tür bir vatandaş değilim. Sn. Cüneyt EPÇİM’in Belediye Başkanı olarak atanmaları ile belediyenin varlığına tüm Hakkari’liler farkına vardık.
Belediyemizdeki disiplin özverili çalışmaları, caddeler, alt yapılar, su-kanalizasyonlar, enerji hatları ve asfaltlama çalışmaları ile tüm Hakkari şantiye halindedir. Ancak asfaltlama işlerinin iyi yapılmadığı halk arasında söylenti yapılmaktadır.
Yıllarca T.C.K. da Taşeron çalıştığımdan gözlemlediğim kadar ile tekniğe uygun olmayan zemin tam hazır edilmeden kalitesiz ve ince asfalt dökülmektedir. Devlet kara yollarında yapılan asfaltın üzerinden tonlarca ağırlık geçmekte asfalt sağlam durmaktadır. Hakkari’de yapılan asfaltın kara yolları asfalt şevliği teknik eleman ve formenlerince denetlenmesini Sn. Başkandan beklentimizdir.
Aldığımız bir duyumda İstanbul Büyükşehir Belediyesince Hakkari de yapılmakta olan çalışmalarda maddi katkıları olduğu… İstanbullu kardeşlerimize Büyükşehir Belediyesi ve Değerli Başkan Sn. kadir TOPBAŞ’a teşekkürlerimizi sunarız.
Belediye Başkanımız Sn. Cüneyt EPÇİM ve Belediye çalışanlarına saygı ile teşekkür ederim.
Emekli Öğretmen/Mesut ERTUŞ,
