Adaletin temeli: eşit iş, eşit değer, adil ücret

Eşit işe eşit ücret ilkesi, sadece aynı pozisyondaki kişilere aynı maaş verilmesi anlamına gelmez; daha geniş bir kavram olan “Eşit Değerde İşe Adil Ücret” anlayışını içerir. Bu, farklı görünen ancak emeğin zorluğu, gerektirdiği yetkinlik, sorumluluk düzeyi ve çalışma koşulları açısından aynı değere sahip işlere de eşdeğer bir ödeme yapılması gerektiğini savunur.

Sosyal Devletin Gücü ve İnsan Onuru

Bu ilke, sosyal devletin yurttaşlarına karşı en temel yükümlülüğüdür. İşgücü piyasasındaki cinsiyet, yaş veya diğer ayrımcı unsurlardan kaynaklanan eşitsizlikleri gidererek her bireyin onurlu bir yaşam sürmesi için gerekli ekonomik zemini hazırlar. Bu, çalışma hayatında huzur, motivasyon ve verimlilik sağlar.

Danıştay, SDT’nin (Yerel Yönetimlerde) eşitlik ilkesine uygun ödenmesinde eşitlik ilkesine uygun ödenmesinde kritik kararlar vermiştir.

Danıştay 12.Dairesi (Örn:2023/3948 Esas), sosyal denge tazminatından yararlanmak için sendikaya aidat ödeme şartı getirilmesini hukuka aykırı bulmuştur.

Kararlar, 4688 Sayılı Kanun gereği, sendika üyesi olan ve olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılmayacağı ilkesini pekiştirir.

Ayrıca, emekliliği hak eden memurlara sosyal denge tazminatının yarı ödenmesi gibi mevzuatta olmayan kriterler getirilmesinin de Anayasa’daki eşitlik ilkesine aykırı olduğuna hükmedilmiştir.

“Ulusal Ücret Şeffaflığı ve Karşılaştırma Portalı” kurulacak olursa, bu portal, sektörler ve bölgeler bazında, tanımlanmış iş rolleri için anonimleştirilmiş ücret aralıklarını yayımlayarak çalışanların ve işverenlerin adil bir ücretlendirme yapmasına rehberlik eder. Şeffaflık, eşitsizlikleri otomatik olarak görünür kılarak düzeltilmesini sağlar ve uyumu destekler.

Netice olarak, sosyal denge tazminatı, sözleşme olsa bile , sendika üyeliği şartına veya keyfi kriterlere bağlanarak memurlar arasında ayrım meydana getirmemeli kanaatindeyim.