2 milyon 818 bin seçmen, sadece 111 sandalyeli Parlamento’yu değil, Güney Kürdistan’daki siyasi dengelerin yakın gelecekte nasıl şekilleneceğini de belirleyecek. Federal Kürdistan Bölgesi, dört yıl sonra parlamentosunu yenilemek için yeniden sandık başına gidiyor.
Seçimlerin sonucunda bir koalisyon hükümetinin kurulacağı tahminleri yapılırken, Celal Talabani'nin yokluğunda seçimlere girecek olan YNK dayanıklılık testinden geçecek. PÇDK ilk kez seçimlere katılıyor. İslamcı hareketlerin ise oylarını yükselteceği belirtiliyor. Nüfusu 4 milyon 800 bin civarı olan Güney Kürdistan’da 2 milyon 818 bin 669 seçmen bugün sandık başına gidecek.
2 MİLYON 800 BİN SEÇMEN 111 KİŞİLİK PARLAMENTO’YU SEÇECEK
Perşembe günü asayiş güçleri, hastalar ve mahkumların sandığa gitmesiyle oy verme işlemi başladı. Seçim Komisyonu, katılımın yüzde 93.3 olduğunu açıklarken, toplam 154 bin 739 kişiden144 bin 434'ünün oy kullandığını bildirdi.
Parlamento seçimlerine 31 parti giriyor. Ancak kimi küçük partilerin birlik halinde girmesi nedeniyle listede 27 parti ile dört bağımsız aday görünüyor. 19 parti Kürdistan, geri kalanlar ise azınlıkların (Türkmen, Asuri-Süryani, Keldani) partileri. Seçimlerde biri partiye, diğeri adaya olmak üzere iki oy kullanılacak.
Seçim barajının olmadığı ve alınan oy yüzdelerine göre sandalye sayısının belirlendiği seçimlerde, 111 aday Parlamento’ya girmeye hak kazanacak. Bunlardan 11’i azınlıklara ayrılmış sandalyelerden oluşurken, her partinin yüzde 30 kadın kotası uygulama zorunluluğu var.
SEÇİMLERİN GERÇEKLEŞTİĞİ SİYASAL ATMOSFER
Federal Kürdistan Bölgesi'ndeki seçimler bu kez farklı bir siyasal ortamda gerçekleşiyor. Bir tarafta Bağdat ile Hewler arasında petrol gelirleri ve tartışmalı bölgeler üzerine yaşanan gerginlik artarak sürerken, diğer yandan hemen sınırında Suriye savaşı ve Batı Kürdistan'daki gelişmeler var.
En yakın ilişkide olduğu Türkiye'de ise Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın 2013 Newrozu’nda başlattığı demokratik çözüm süreci nedeniyle çatışmalar durdu. Seçimler ayrıca ulusal bir kongrenin Kürtlerin gündemine oturduğu bir dönemde gerçekleşiyor. Seçimlerden önce yapılması öngörülen Kürt Ulusal Kongresi, yine seçimler gerekçe gösterilerek ertelenmişti.
TAHMİNLER KOALİSYON YÖNÜNDE
İktidar partileri olan KDP ve YNK’yle ilgili sıkça dile gelen, 17 Şubat 2011’de başlayan ve 12 kişinin ölümüyle sonuçlanan ayaklanmaların nedeni olan yolsuzluklarla ilgili tepkilerin sandığa yansıyacağı ve iktidar partilerinin oy oranlarında düşüşe yol açacağı belirtiliyor. Seçimler sonucu bir koalisyon hükümeti kurulabileceği tahminleri yürütülüyor.
YNK İLK KEZ ‘TALABANİSİZ’ BİR SEÇİME GİRECEK
YNK ise ilk kez bu seçimlere "Mam Celal"siz giriyor. 79 yaşındaki YNK lideri ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, yaklaşık 9 ay önce geçirdiği bir beyin kanaması nedeniyle Almanya'daki bir hastaneye yatırıldı. Seçimlere ilişkin anket tahminleri yok ancak, YNK’nin oy oranında düşüşe kesin gözüyle bakan gazeteciler ve analistler var. Her halükarda, bu seçimler YNK açısından ciddi bir dayanıklılık testi olacak.
Zira Güney Kürdistan bölgesinde kurumsal bir yapıya kavuşmayan partiler liderler etrafında şekilleniyor. Seçmenler de siyasal platformlardan çok kişileri esas alıyor. Çoğunlukla partilere bağlı olan Güney medyasında seçimlere ilişkin ciddi bir tartışma ortamı yaratılmadı.
İSLAMİ PARTİLERDE YÜKSELİŞ BEKLENİYOR
Muhalefet rolünü oynayan Goran Hareketi, İslami partiler ile sol partilerin ise yükselmesi bekleniyor. Goran Hareketi kısa bir süre önce YNK’den ayrılarak oluşmuş olmasına rağmen, girdiği ilk seçimlerde 25 parlamenter çıkararak bölgede üçüncü büyük parti olma başarısını elde etti. Bu başarıyı iktidar partileriyle anılan yolsuzluklara karşı halkın duyduğu öfke sayesinde sağladı. 17 Şubat olaylarında başlangıçta önemli bir rol oynadı. Ama sonrasında geri adım attı, bu da Goran Hareketine duyulan güveni sarstı. Bu durumun da sandığa yansıyıp yansımayacağı üzerine tartışmalar yürütülüyor.
PÇDK’NİN İLK SEÇİM SINAVI
Güney Kürdistan'da seçimlere ilk kez katılacak olan Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi (PÇDK) ise Güney siyaseti açısından bir yeniliği ifade ediyor. PÇDK’nin benimsediği siyasal çizgi bölge genelinde özellikle sol kesimler arasında büyük ilgiyle karşılanıyor.
Seçimlere 113 sıra numarasında, 14’ü kadın 38 adayla giren PÇDK, Güney Kürdistan'ın demokratizasyonunu seçim programının en başına koydu. Güney Kürdistan’ın ihtiyaç duyduğu temel konunun bu olduğu seçim çalışmaları sürecinde de kendisini gösterdi.
Demokratik bir yarış olan seçimler öncesinde PÇDK’nin çalışmaları engellendi. Hewler mitingi engellenirken, kimi yerlerde PÇDK çalışanları darp edildi, silahlı saldırıya uğradı.
