İKAME ARAÇ BEDELİ NEDİR?

Trafik kazaları ya da araçların ağır hasar görmesi sonrası araç sahiplerinin en çok merak ettiği konulardan biri ikame araç bedelidir. Günlük hayatta işe gitmek, çocukları okula bırakmak, ticari faaliyetleri yürütmek için araçlar artık bir lüks değil, zorunluluk haline geldi. Bu nedenle kazadan sonra aracın serviste kaldığı süre boyunca ortaya çıkan mağduriyetin giderilmesi için ikame araç bedeli gündeme gelir. Peki ikame araç bedeli nedir, kimler talep edebilir ve nasıl hesaplanır?

İKAME ARAÇ BEDELİNİN TANIMI

İkame araç bedeli, trafik kazası veya başka bir sebeple aracını kullanamayan kişinin, bu süre zarfında kiralık araç giderlerinin karşılanmasıdır. Yani aracınız onarımda kaldığında günlük hayatınızda veya işinizde kullanmak için kiralamak zorunda kaldığınız aracın bedelini kusurlu taraftan veya sigortadan talep edebilirsiniz.

Bu bedel, mağdurun uğradığı maddi zarar kapsamında değerlendirilir. Nasıl ki araç değer kaybı veya pert farkı tazminatı mağduriyetin bir parçası olarak görülüyorsa, ikame araç bedeli de aynı şekilde zararın karşılanması amacıyla talep edilir.

HUKUKİ DAYANAK

İkame araç bedeli, Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu hükümleri çerçevesinde maddi tazminat kalemi olarak değerlendirilir. Yargıtay kararlarında da bu bedel, aracın onarımda kaldığı süre boyunca ortaya çıkan gerçek zarar olarak kabul edilmektedir.

Örneğin; bir vatandaş aracını 20 gün boyunca kullanamadığında, bu süre için kiralama bedelini kusurlu taraftan veya sigorta şirketinden talep etme hakkına sahiptir.

KİMLER İKAME ARAÇ BEDELİ TALEP EDEBİLİR?

Trafik kazasında kusursuz veya tali kusurlu olan araç sahipleri,
Aracını iş için kullanan ticari işletmeler,
Onarım süresince araçsız kalıp günlük yaşamı olumsuz etkilenen kişiler.

Özellikle ticari araç sahipleri için bu bedel büyük önem taşır. Çünkü aracın kullanılamadığı süre, iş kaybına ve gelir azalmasına yol açabilir.

HANGİ DURUMLARDA İKAME ARAÇ BEDELİ ÖDENMEZ?

Her durumda ikame araç bedeli talep edilemez. Şartlar arasında şunlar bulunur:

Araç onarım süresi makul olmalıdır.
Araç kullanılamaz halde olmalıdır.
Mağdurun araç ihtiyacını gerçekten kanıtlaması gerekir.

Örneğin; aracını aktif olarak kullanmayan bir kişinin kiralama yapması halinde bu giderin tamamı karşılanmayabilir.

BAŞVURU SÜRECİ

Sigorta Şirketine Başvuru: Kusurlu tarafın zorunlu trafik sigortasına başvurulur.
Kiralama Belgeleri: Araç kiralama faturaları veya araçsız kalındığını gösteren belgeler sunulur.
Ekspertiz: Onarım süresi ekspertiz raporu ile belirlenir.
Ödeme: Sigorta şirketi ya da kusurlu taraf, bu bedeli ödemekle yükümlüdür.

Eğer ödeme yapılmazsa, mağdur tazminat davası açabilir. Ayrıntılar için trafik kazası nedeniyle tazminat davası yazımızı inceleyebilirsiniz.

YARGITAY KARARLARI

Yargıtay’ın içtihatlarında ikame araç bedeli, mağdurun kazadan doğrudan kaynaklanan zararlarının bir parçası olarak görülür. Özellikle araç onarımda kaldığı süre boyunca aracın aktif kullanıldığı ispatlanabiliyorsa, bu bedelin ödenmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

ÖRNEK BİR SENARYO

Bir sürücü, kazada kusursuz olduğu halde aracını 15 gün boyunca serviste bekletmek zorunda kalıyor. Bu kişi, işine gidip gelmek için günlük 1.000 TL’den araç kiralıyor. Toplamda 15.000 TL masraf yapıyor. İşte bu tutar, ikame araç bedeli kapsamında kusurlu taraftan talep edilebilir.

İKAME ARAÇ BEDELİ İLE DİĞER TAZMİNAT TÜRLERİ ARASINDAKİ FARK

Araç değer kaybı: Aracın hasar kaydı nedeniyle ikinci el piyasada değer kaybı yaşaması.
Pert farkı tazminatı: Aracın pert kaydı sonrası ikinci el değerinin düşmesi.
İkame araç bedeli: Onarım süresince araç kiralama masraflarının karşılanması.

Hepsi farklı mağduriyet türlerini kapsar ve birlikte talep edilebilir.

VATANDAŞIN BİLİNÇLENMESİ

Ne yazık ki birçok araç sahibi, ikame araç bedeli hakkını bilmediği için bu talepten vazgeçiyor. Sigorta şirketleri de çoğu zaman bu kalemi ödemekten kaçınıyor. Oysa ki hukuki açıdan bu talep tamamen geçerlidir.

Araç sahiplerinin, kaza sonrası haklarını bilmesi ve belgelerini eksiksiz sunması mağduriyetlerin önüne geçecektir.

SONUÇ

İkame araç bedeli, trafik kazaları sonrası mağduriyetin önemli bir parçasıdır. Aracını kullanamayan kişi, bu süre zarfında araç kiralamak zorunda kalırsa, yaptığı masrafları kusurlu taraftan veya sigortadan talep edebilir. Yargıtay kararları da bu hakkı desteklemekte, mağdurların zararlarının tam anlamıyla karşılanması gerektiğini vurgulamaktadır.

Vatandaşların bu konuda bilinçlenmesi, sigorta şirketleriyle yaşanabilecek sorunların önüne geçecek ve hak kayıplarını en aza indirecektir.