İzale-i şuyu davası nedir, nasıl açılır?

Türkiye’de taşınmaz mallar üzerinde en çok karşılaşılan hukuki sorunlardan biri ortaklığın giderilmesi meselesidir. Halk arasında daha çok “ortaklığın giderilmesi davası” olarak bilinen izale-i şuyu davası, paydaşlar arasında uzun süren tartışmalara yol açabilmektedir. Peki izale-i şuyu davası nedir, nasıl açılır ve süreçte nelere dikkat edilmelidir?

İZALE-İ ŞUYU DAVASI NEDİR?

İzale-i şuyu, Arapça kökenli bir terim olup “ortaklığın sona erdirilmesi” anlamına gelir. Bir taşınmaz malın (örneğin arsa, tarla, ev veya iş yeri) birden fazla kişi adına paylı mülkiyet şeklinde kayıtlı olması durumunda, taraflardan herhangi biri bu ortaklığı sona erdirmek için izale-i şuyu davası açabilir.

Bu dava ile taşınmaz ya aynen bölüşülür ya da satılarak elde edilen bedel pay sahiplerine dağıtılır.

DAVAYI KİMLER AÇABİLİR?

Taşınmaz üzerinde pay sahibi olan herkes izale-i şuyu davası açma hakkına sahiptir. Miras yoluyla paylı mülkiyet oluşmuşsa, mirasçılardan biri bu davayı açarak ortaklığın giderilmesini talep edebilir.

Örneğin, aileden kalan bir arsa üzerinde 5 kardeşin payı varsa ve kardeşlerden biri arsayı satmak isterse, diğerleri istemese bile izale-i şuyu davası açarak ortaklığı sona erdirebilir.

HANGİ MAHKEMEYE BAŞVURULUR?

İzale-i şuyu davaları, taşınmazın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemeleri’nde açılır. Mahkeme, dava konusu taşınmazın bölünmeye elverişli olup olmadığını inceleyerek karar verir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ YOLLARI

Aynen Taksim: Eğer taşınmaz bölünebilir nitelikteyse, her paydaşa düşen kısım ayrılarak tapuda tescil edilir.
Satış Yoluyla Paylaştırma: Eğer taşınmazın bölünmesi mümkün değilse (örneğin bir daire veya küçük bir arsa), mahkeme satış kararı verir. Taşınmaz ihale yoluyla satılır ve elde edilen para pay sahiplerine dağıtılır.

YARGITAY KARARLARINDA İZALE-İ ŞUYU

Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre, taşınmazın aynen taksimi mümkünse öncelikle bu yol denenmelidir. Ancak taşınmazın bölünmesi ekonomik değerini düşürecekse satış yoluna gidilir. Bu kararlar, davanın nasıl sonuçlanacağı konusunda yol gösterici niteliktedir.

DAVANIN SÜRESİ VE MALİYETİ

İzale-i şuyu davasının süresi, taşınmazın niteliğine ve paydaşlar arasındaki uyuşmazlığın boyutuna göre değişir. Ortalama olarak birkaç ay ile birkaç yıl arasında sürebilir.

Davanın maliyeti ise taşınmazın değerine bağlıdır. Mahkeme masrafları, bilirkişi ücretleri ve satış işlemleri sırasında ortaya çıkan harçlar davanın maliyetini artırabilir.

İzale-i şuyu davaları, teknik ayrıntılar içeren ve taraflar arasında sık sık anlaşmazlık çıkan davalardır. Bu nedenle hak kaybı yaşamamak için sürecin uzman bir avukatla yürütülmesi önemlidir. Vatandaşların aklına “Hangi yolu seçmeliyim, satış mı daha avantajlı yoksa aynen taksim mi?” soruları gelebilir. Böyle durumlarda en doğru adım, avukata sor seçeneğini değerlendirmektir.

Özellikle yüksek değerli taşınmazların bulunduğu büyükşehirlerde, deneyimli bir İstanbul avukat ile çalışmak süreci hızlandırır ve tarafların haklarını korur.

AVUKATA SORU SOR: EN ÇOK MERAK EDİLENLER

“Taşınmazın satılmasına karşıyım, ne yapabilirim?”
“Miras kalan evin ortaklığını nasıl sona erdirebilirim?”
“Satıştan elde edilen para nasıl paylaştırılır?”

Bu tür sorular, izale-i şuyu davası açmayı düşünenlerin en çok merak ettiği konular arasındadır. Çekinmeden avukata soru sor ve süreci uzman bir avukatla takip et.

VATANDAŞLARA ÖNERİLER

Ortaklık içeren taşınmazlarda yazılı anlaşma yapmaya özen gösterin.
Paydaşlar arasında uzlaşma sağlanabiliyorsa, dava açmadan noter onaylı anlaşmalar yapın.
Hak kaybı yaşamamak için taşınmazın değerini güncel ekspertiz raporuyla belirleyin.
Gerektiğinde profesyonel destek alarak süreci hızlandırın.

SONUÇ

İzale-i şuyu davası, ortak mülkiyetin sona erdirilmesinde kullanılan en önemli hukuki yoldur. Taşınmazın aynen bölünmesi mümkünse bu yöntem tercih edilir; mümkün değilse satış yoluna gidilir.

Vatandaşların bu süreçte hak kaybı yaşamaması için hukuki bilgilerini artırmaları ve gerektiğinde uzman desteği almaları kritik öneme sahiptir.