Sporda şiddeti ortaya çıkaran sosyolojik, psikolojik, ekonomik, kültürel, siyasal ve toplumsal birçok neden bulunmaktadır. Sporda şiddetin ortaya çıkmasında cinsiyet, spor seyircisi ve kitle iletişim araçları önemli bir rol oynamaktadır.
Spor şiddeti, taraftarlar, oyuncular, antrenörler ve diğer paydaşlar tarafından spor olaylarıyla veya etkinlikleriyle ilgili olarak sergilenen ve gerçekleştirilen, sporun kural ve düzenlemelerini ihlal eden ve bireyin fiziksel yaralanmasına yol açan uygunsuz ve zararlı davranışları ifade eder. Şiddetin en belirgin özelliği, duygusal özellikleri de bulunan reaktif saldırganlık sonucu, rakibe, bir başka kişiye veya mala zarar vermek amacıyla başlatılması ve/veya yayılmasıdır.
ŞİDDETLE İLGİLİ OLARAK SPOR TARİHİ
Her ne kadar genel sporların Roma İmparatorluğu döneminde geliştiği ve genişleyen arena ve stadyum karakteristiği söylense de Yunanlıların, ideal atletizm sporunu aidos (adil, ağırbaşlı özellikler, tevazu) özelliğiyle ilk ifade eden uluslararasında olduğu bildiriliyor. Tarih, Yunanca ‘da sporun rüşvet ve yolsuzluk içerdiğini, sporda şiddet ilkesinin Roma İmparatorluğu döneminde toplumsal bir norm olarak benimsenip kabul edildiğini gösteriyor.
Tüm dünyada sporun organizasyonuyla ilgili çeşitli kurumların geliştirdiği çeşitli tüzük, kural ve düzenlemelerle çeşitli spor dallarında şiddeti sona erdirmeye yönelik girişimlerde bulunulmuştur. Dünyanın yönetim organı Uluslararası Futbol Federasyonlarına (FIFA) göre, kazanmak dürüstlük ve adil oyunla doğrulanır.
Kuruluş, futbol oyununu yönetmek için 10 kuraldan oluşan bir Oyun Kuralı geliştirmiştir. Yedinci kurala göre futbolun popülerliği nedeniyle olumsuz çıkarlar futbola bulaşabilir. Futbolda şiddetin, uyuşturucunun etkisinin, ırkçılığın ve kumarın reddedilmesi gerekiyor. Spor, futbol da barış olarak kabul ediliyor ve takımların/veya oyuncuların ya da her ikisinin de taraftarlarından şiddet istemediklerini göstermeye istekli olmaları gerekiyor.
SPORDA ŞİDDETİN NEDENLERİ VE BAĞLI TEORİ
Kazanma baskısı
Kimin kazanıp kimin kaybettiğiyle ilgili farklılıklar
Şiddetle bağlantılı olaylara ilişkin yaptırımlar daha zayıf
Yetkililer işlerini kötü bir şekilde yerine getirdiğinde
Antrenörlerin oyuncuları kontrol edememesi veya oyuncuları yasaları çiğnemeye teşvik etmesi.
Cesur olarak algılanmanın bir yolu olarak şiddetle misilleme yapmayı teşvik eden erkeklerle ilişkilendirilen toplumsal maço imajı
Örneğin, kazanma arzusu veya baskısı ya da beklendiği gibi kazanamamaktan kaynaklanan hayal kırıklığı, yetkililerin kötü kararları veya kötü oyuncu mizacıyla birleştiğinde şiddetin patlamasına yol açabilir.
Spordaki şiddet olaylarının ve etkinliklerinin resimlerinin sağlanması daha fazla heyecana neden olabilir ve taraftarların destekledikleri takımları ve oyuncuları cesur olarak nitelendirmek istemesine neden olabilir ve sporda iyi ve sorumlu davranışlardan ziyade kaosa vurgu yapılmasına katkıda bulunabilir.
Doğası gereği kaba ve toplumsal açıdan dürüst olmayan bazı reklamlar, medya kuruluşları tarafından belirli malların reklamı yoluyla bazı oyuncular ve/veya antrenörlerle ilişkilendirilebilir, bu da taraftarların bu oyuncuların şiddet yanlısı olduğunu ve yeterince sorumlu olmadıklarını düşünmelerine yol açabilir ve bu durum, taraftarları teşvik edebilir. Sporseverler ve özellikle genç nesil arasında iyi davranışların taklit edilmesini teşvik etmek yerine kötü davranışların taklit edilmesi.
SPORDA ŞİDDETİN MALİYETİ
Sporda şiddetin maliyeti yüksektir. Sporda şiddetin maliyeti, katılımcı takımlara ve/veya oyunculara uygulanan sonuçların maliyetinden, genellikle sporu planlamak ve organize etmekle sorumlu organlar tarafından şiddete ilişkin etkileri ve cezaları tartışmak için forumlar düzenlemeye ilişkin mali sonuçlara kadar uzanır. . Ayrıca, eğer bir oyuncu, seyirci ya da antrenör sakatlanırsa, bireysel olarak tedaviyle bağlantılı mali kayıplarla karşılaşabilirler.
Tedavi masraflarının yükü katılımcı ülkelerin vergi mükelleflerine yüklenebilir. Şiddet, spor sahaları ve sahalar gibi mülklerin zarar görmesine neden olabilir; bu da bunların yeniden inşa edilmesi durumunda ek maliyete yol açacağı anlamına gelir. Ayrıca şiddet olayların gecikmesine ve dolayısıyla zaman kaybı anlamına da gelebilir. Takımlar, yasaların öngördüğü durumlarda şampiyonluklarını kaybetme riskine ek olarak cezalandırılabilir. Gelişmiş toplumların gözünde şiddet genel olarak çatışma çözümünün eski bir biçimini temsil etmektedir.
SPORDA ŞİDDETİN ÖNLENMESİ
Sporda şiddet günümüz toplumunda popülerleşmiş ve büyük ölçüde kabul görmüş olsa da spor alanından azaltılması, engellenmesi ve ortadan kaldırılması mümkün.
Ancak, yalnızca kağıt üzerinde yer almanın ötesine geçen politika ve kural ve düzenleme beyanlarının ötesine geçen güçlü önlemlerin tüm paydaşlar tarafından benimsenmesi, uygulanması ve bunlara uyulması gerekmektedir. Bu öneri ve uygulamalar dizisi, çeşitli spor türlerinden sorumlu dünya organlarını endişelendirmemeli, tüm paydaşları kapsamalıdır.
Saldırganlığın azaltılmasına yol açan ve paydaşların katılımını içeren kampanyalar medya tarafından desteklenmelidir. Sporda saldırganlığı azaltmak için daha yüksek cezalar uygulanmalı.
Taraftarlar arasında tüm sporlara karşı genç yaştan itibaren şiddet içermeyen tutumların geliştirilmesi gerekiyor, böylece büyüdükçe sorun vakaları azalıyor. İlköğretim ve ilköğretim düzeyindeki küçük çocuklara, katılımı teşvik etme ve her stratejiyle kazanmama idealleriyle spora katılmaları öğretilmeli ve kazanan veya kaybeden rakiplere karşı olumsuz olmayan tutum davranışları aşılanmalıdır.
Sosyal öğrenmenin sporda şiddeti etkileyebileceği tespit edildiğinden spor profesyonellerinin genç nesillere iyi model olmalarına ihtiyaç vardır.
Sonuç olarak sporda şiddet, oyuncular, seyirciler ve diğer paydaşlar tarafından sporu ve katılımı düzenleyen kuralların, spor olaylarıyla ilgili olan ve fiziksel yaralanmaya neden olabilecek her türlü ihlalidir. Sporda şiddet tarihsel olarak desteklenmiştir, maliyetlidir ve kontrol edilmesi, azaltılması ve ortadan kaldırılması mümkündür.
Kazanmayı ödüllendirmeye aşırı vurgu yapmak yerine, katılımı ödüllendirmeye daha fazla önem vermek, sosyal bir sorun olarak ilan edilen spor şiddetini kontrol etmeye, azaltmaya ve ortadan kaldırmaya yardımcı olabilecek stratejilerden biridir.
