Kürd ve Arap Milletlerinin Geleceği: Eşitlikçi Bir Federal Devlet Modeli
Birinci Dünya Savaşı'nın çalkantılı koşulları, Ortadoğu'da milletlerin kaderini derinden etkiledi. Bu dönemde Kürd milleti de dahil olmak üzere birçok halk, tarihsel bağlamda farklı milletlerle birlikte yaşamak zorunda kaldı.

Bu birliktelikler, çoğu zaman silah zoruyla, katliamlarla ve sürgünlerle dayatılan acı deneyimlerdi. Suriye özelinde bakıldığında, Kürd milletinin Arap milletiyle birlikte yaşamasının Lozan Antlaşması sonrası bir dayatma olduğu görülmektedir. Arap egemenliğindeki bu sistemde, Kürdlerin ve diğer milletlerin eşitlikçi olmayan, zoraki bir düzende varlıklarını sürdürmesi, derin mağduriyetlere yol açmıştır.

Eşitlikçi Olmayan Birlikteliğin Sınırları
Gelinen aşamada, Arap milletinin egemen olduğu eski tarz bir sistemde Kürdlerin Araplarla birlikte silah zoruyla yaşaması artık olanaklı değildir. Bu tür bir yapı, geçmişte olduğu gibi, çatışma ve istikrarsızlık döngüsünü beslemeye devam edecektir. Zoraki birliktelikler, halklar arasında güveni zedeleyerek uzun vadeli barış ve refahın önünde ciddi bir engel teşkil etmektedir. Bu nedenle, bölgede sürdürülebilir bir çözüm için yeni ve eşitlikçi bir yapılanma kaçınılmaz hale gelmiştir.

Federal Devlet Modeli: Hak ve Egemenliğin Paylaşımı
Kürd milletinin Arap milletiyle birlikte yaşamasının tek sürdürülebilir yolu, hak ve hukukta eşitlikçi, Kürd ve Arap milletlerinin kendi ülkelerinde siyasi egemenliğini sağladığı ve devlet egemenliğinin paylaşıldığı bir Federal Devlet modelidir. Bu modelde her millet, kendi kimliğini, kültürünü ve siyasi iradesini özgürce ifade edebilmeli ve kendi kaderini belirleme hakkına sahip olmalıdır.

Federal yapı, merkeziyetçi bir yönetimin dayattığı eşitsizlikleri ortadan kaldırarak, yerel yönetimlere daha fazla yetki ve sorumluluk tanıyacaktır. Bu sayede, her iki millet de kendi toplumsal ve kültürel dinamiklerine uygun politikalar geliştirebilecek, karşılıklı saygı ve iş birliği temelinde bir gelecek inşa edebilecektir.

Yeni Federal Devlette Güvenlik Yapılanması: Ortak Ordu ve Yerel Güvenlik Güçleri
Yeni Federal Devlette, her milletin halkını bugüne kadar yaşadığı iç ve dış saldırılara karşı güvenliğini sağlayacak güvenlik güçlerine ihtiyacı vardır. Bu, federal devletin sadece siyasi değil, aynı zamanda askeri yapılanmasında da köklü değişiklikler gerektirmektedir.

Federal devletin ortak, birleşik bir ordusu, ülkenin genel savunmasını ve dış tehditlere karşı korunmasını sağlarken, her milletin kendi güvenliğini sağlayacak şekilde yapılandırılmış yerel güvenlik güçlerine sahip olması hayati önemdedir.

Bu yaklaşım, hem merkezi otoritenin bütünlüğünü koruyacak hem de yerel halkların güvenlik endişelerini giderecektir. Böylece, her millet kendi bölgesinde huzur ve güven içinde yaşayabilirken, federal ordu da genel ulusal güvenliği temin edecektir.

Uluslararası Deneyimlerden Öğrenmek
Bu tür bir federal devlet yapılanmasının başarılı örnekleri, dünya genelinde mevcuttur. ABD, Belçika, İsviçre, Almanya ve benzeri ülkelerin deneyimleri, federalizmin farklı milletlerin bir arada barış içinde yaşamasını ve ortak bir gelecek inşa etmesini nasıl mümkün kıldığını açıkça göstermektedir.

Bu ülkeler, merkezi hükümet ile eyalet veya kantonlar arasındaki yetki paylaşımını, kültürel farklılıkları ve yerel ihtiyaçları göz önünde bulundurarak dengelemeyi başarmışlardır. Bu modeller, Ortadoğu'da Kürd ve Arap milletleri arasında kurulacak bir federal yapının nasıl başarılı olabileceği konusunda önemli dersler sunmaktadır.

Sonuç olarak, Ortadoğu'nun karmaşık tarihinde yaşanan acı deneyimler, Kürd ve Arap milletleri arasında eşitlikçi, adil ve sürdürülebilir bir birlikteliğin zorunluluğunu ortaya koymaktadır.

Geleneksel dayatmaların ve eşitsizliklerin ötesine geçerek, ortak egemenliğe dayalı bir federal devlet modeli, bölgeye kalıcı barış ve istikrar getirebilecek tek gerçekçi çözümdür. Bu model, hem geçmişin yaralarını sarmak hem de gelecek nesillere daha parlak bir gelecek sunmak adına tarihi bir fırsat sunmaktadır.
Hevgırtına Colemêrgiyan NK