Leyla Sapmaz
Katalepsiyi kusan bir şehir
Bazen, en büyük çığlıklar sessizlikten doğar.
Komiser Ada’nın karşılaştığı son vaka, adaletin ve toplumsal vicdanın ne denli derin bir katalepsi krizi yaşadığını yüzümüze çarpıyordu. Soğuk ve ihmal edilmiş bir mahalle odasında, 16 yaşındaki Derya, kaskatı kesilmiş bir heykel gibi duruyordu. Tıbbi terimle bu, irade dışı uzun süreli kasılma ve donma haliydi; zihin uyanık, beden tutsaktı.
Fakat Ada için Derya, sadece bir tıbbi vaka değildi. O, uyuşturucu çetelerinin bir genci ölüme sürüklediği anı izleyen, konuşamayan bir tanıktı. Derya’nın donuk bakışları, yalnızca tavanı değil, bu gençleri suça ve çaresizliğe iten toplumsal ihmali de delip geçiyordu.
Biz, hepimiz, Derya’nın katılaşmış bedeninde bir kusur arayan dedektifleriz. Oysa asıl suç, bir toplumun gençlerini bu çetelerin insafına bırakmasıdır. Ada’nın mottosu olan empati ve doğruluk, teşkilatta birçok ekip arkadaşının düstur edindiği, nadir ve önemli değerlerdi. Bir kısım meslektaşı bu vakayı ‘çözümü zor bir gerilim dosyası’ olarak görürken, Ada onu bir değerler eğitimi dersi olarak görüyordu.
Bir gence, umut yerine bağımlılık sunan bir çetenin varlığı, bizim fedakarlık ve cesaret gibi temel insanlık değerlerini ne kadar unuttuğumuzu gösterir. Gençlere doğru yolu göstermesi gerekenler, onlara yolun sonunu göstermemeliydi.
Ada, bu katalepsi nöbetini, çete lideri ‘Pus’ u alt etmek için benzersiz bir fırsat olarak görüyordu. Derya, hareket edemeyen, sorgulanamayan ama bilinciyle her şeyi hatırlayan bir delildi. Onun zihninden yansıyan ipuçları, Ada’nın Pus’un kirli ağını çözmesini sağlayacaktı.
Buradaki gerilim, klasik bir polisiye kovalamacasından daha fazlasıdır. Gerçek gerilim, Ada’nın, Derya’nın sessiz yemininin ardındaki çürümeyi ortaya çıkarma mücadelesidir. Suçun sadece yasal bir mesele olmadığını; en büyük suçun bir neslin geleceğinden çalınan umut olduğunu anlatan bir hikayedir bu. Derya’nın donmuş hali, aslında vicdanın donmuş halini temsil eder. Ada, bu sessizliği bozmak zorundadır.
Bir toplumun sağlığı, en kırılgan bireylerine ne kadar sahip çıktığıyla ölçülür. Katalepsiden çıkış yolu, destek ve farkındalık programlarından geçmektedir. Herkes, küçük ya da büyük, çevresindeki gençlere rehberlik etme sorumluluğunu taşır.