Bir zamanlar şehirler, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte gazete kokusuna uyanırdı. Manşetler daha güneş doğmadan sokaklara yayılır; kahvaltı sofralarında çayın buğusuna karışır, her evin, her esnafın, her kamu kurumunun gündemini belirlerdi.

Matbaalarda mürekkep kokusu duvarlara siner; harfler ustalıkla dizilir, bilgisayar başında oturan sayfa editörleri manşetlere ve grafiklere büyük bir hassasiyetle son şeklini verirdi. Baskı makineleri gecenin sessizliğini yararak çalışır; gazetenin her sayfası, topluma taşınacak bir bilginin, bir emeğin ve bir duruşun yükünü taşırdı.

Gazetecilik, bir edep; bir saygınlık ve bir ciddiyetin ete kemiğe bürünmüş hâliydi. Yazarından muhabirine, editöründen baskı ustasına kadar herkes, bu mesleği yalnızca bir gelir kapısı olarak görmez; topluma karşı sorumluluk duygusuyla hareket ederdi. Manşetler yalnızca sansasyon yaratmak amacı taşımaz; toplumun vicdanına, aklına ve ruhuna hitap etmek için atılırdı. Gazetecilik, bir aydının kaleminden çıkıp halkın zihnine umut, sorgulama ve bilgi taşıyan bir köprüydü.

Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi gazeteydi. Evlerde günün ilk sohbeti manşetlerle başlar; kamu kurumlarının odalarında gazeteler merakla beklenir, çay ocaklarında esnaf gazete haberleriyle güne başlardı. Parklarda, ağaç gölgelerinde emekliler ellerinde gazeteleriyle huzurun ve bilginin tadını çıkarırdı.

Gazete satıcıları sokakları adım adım dolaşır; her köşe başında gazete başlıklarını sesli bir şekilde okurdu. Üniversite öğrencileri ana bayilere akın eder, ellerinde gazete tomarlarıyla gündemi yakalardı. Bir aydın şöyle derdi: “Kâğıt gazete yalnızca mürekkep ve kağıttan ibaret değildir; o, bir toplumun belleği, vicdanı ve ahlaki pusulasıdır.”

Bugün geldiğimiz noktada o ruh; o titizlik, o saygınlık sessiz sedasız çekildi. Yerini yüzeyselliğin, ciddiyetsizliğin ve hızlı tüketimin hâkim olduğu bir medya düzeni aldı. Gerçek haberciliğin taşıdığı emek, sabır ve dürüstlük; ekranlarda kaybolup giden başlıkların arasında sessizliğe gömüldü. Artık gazetecilik yapmak bir meslekten öte; kopyala-yapıştır alışkanlığının mekanik bir tekrarına dönüştü.

Gerçek bilgiye ulaşmak için araştıran, sorgulayan, hakikatin izini süren gazetecilerin yerini; sosyal medya tıklamaları peşinde koşan, objektiflikten uzak, doğruluktan yoksun, sığ içerikler aldı. Asılsız ve beceriksiz haberlerle dolup taşan bu sahte düzen, gerçek demokrasinin temel dayanağı olan haberciliği adeta susturdu.

Bir zamanlar gazetecilik; bir milletin vicdanını ve aydınlık yarınlarını besleyen güçlü bir kaynak olmuştu. O kaynağın kuruduğunu hissetmek bile, bir devrin kapanışına tanıklık etmek gibi ağır bir his bırakıyor. Gazeteciliğin altın çağından bugüne kalan yalnızca hatıralar; zira toplumsal vicdanın arayışı hâlâ sürüyor.

İnternet siteleri, gazetecilik seviyesini düşürüp kamuoyu haberciliğini görsel ağırlıklı ve asıksız içeriklerle insanların haber okuma alışkanlığından uzaklaştırdı. Eskiden her ulusal gazete farklı manşetlerle, farklı bir tertip ve düzenle okuyucuya sunulurdu. Bu çeşitlilik yalnızca ulusal basın için sınırlı kalmaz; yerel gazeteler için de büyük bir zenginlik taşırdı. Habercilik, bir köşe taşını kaybetmiş gibi sarsıldı; zira emek, prestij ve gerçek objektiflik artık geçmişin tozlu raflarında bir hatıra olarak kaldı.

Ve unutulmamalı; gazetecilik bir meslekten öte, vicdanlı bir kalemin hakikatin yolunda bıraktığı izdir.